Każdy student zderzył się kiedyś z pojęciem punktów ECTS. Definicja tego pojęcia została zawarta w art. 2 ust. 1 pkt 18d Prawo o szkolnictwie wyższym[1]: „punkty ECTS – punkty zdefiniowane w europejskim systemie akumulacji i transferu punktów zaliczeniowych jako miara średniego nakładu pracy osoby uczącej się, niezbędnego do uzyskania zakładanych efektów kształcenia.” Jak wskazuje powyższe, jest to forma miary wkładu studenta, w celu pozytywnego zaliczenia odpowiedniego etapu studiów.
Zgodnie z treścią § 21 Regulaminu Studiów, Rada Wydziału odpowiednio dla podległej jednostki ustala okres zaliczeniowy, tj. semestr lub rok, dla prowadzonych kierunków i form studiów. Ust. 2 wskazuje na powiązanie punktów ETCS z warunkowym wpisem na kolejny rok lub semestr studiów. Z jego treści wynika, że student ma prawo ubiegać się o taki wpis pod warunkiem, że suma punktów ECTS z niezaliczonych przedmiotów nie przekroczy 15 punktów w jednym roku akademickim. Interpretując ten przepis, możemy stwierdzić, że student może ubiegać się o warunkowy wpis nie zaliczając maksymalnie dwóch przedmiotów, przy czym przypisane tym przedmiotom punkty w sumie, nie mogą przekroczyć 15 punktów. Z ust. 3 w/w przepisu wynika, że student zobowiązany jest do uzyskania minimum 15 punktów ECTS. Minimalna ilość punktów jest podstawą do powtórnego wpisania na dany semestr lub rok studiów (§ 26 ust. 1 pkt. 2 Regulaminu Studiów UwB[2]). W wypadku uzyskania takiego wpisu, student zobowiązany jest do powtórzenia przedmiotów, z których nie uzyskał wymaganej liczby punktów ECTS w trakcie realizowania kolejnego roku studiów (§ 26 ust. 1 pkt. 3 Regulaminu Studiów UwB[3]). Istotnym jest, że nieuzyskanie ilości minimalnej punktów (tj. 15 punktów ECTS) może stanowić podstawę do skreślenia z listy studentów, przy czym nie jest to przesłanka obligatoryjna. W szczególnych przypadkach dziekan może podjąć pozytywną decyzję na warunkowy wpis na kolejny rok studiów, wobec studenta, który z powodu niezaliczenia przedmiotów przekroczył deficyt 15 punktów ECTS. W takiej sytuacji, pomimo, że student stracił wymaganą sumę punktów, może kontynuować tok studiów, przy czym zobowiązany jest do zaliczenia w kolejnym roku akademickim wszystkich niezaliczonych przedmiotów z poprzedniego roku.
Znaczenie punktów ECTS zostało również zaznaczone w art. 164a ust. 2 Prawo o szkolnictwie wyższym.[4] Z jego treści wynika, że ukończenie odpowiedniego stopnia studiów, a zarazem uzyskanie dyplomu, wymaga zdobycia stosownej do stopnia studiów, ilości punktów. Ukończenie I stopnia studiów wymaga uzyskania co najmniej 180 punktów, II stopnia 90 punktów, studiów jednolitych magisterskich 5 letnich 300 punktów, studiów jednolitych magisterskich 6 letnich – 360 punktów. Rozłożenie punktów powinno być równomierne, tj. 60 punktów na rok akademicki, 30 na semestr, 20 na trymestr. Rozróżnienie w minimalnych ilościach punktów wynikają z ilości semestrów składających się na każdą z form kształcenia. Minimalna ilość punktów jest zarazem jej wartością maksymalną, ponieważ uczelnia nie posiada prawa zwiększania całościowej ilości sumy punktów ECTS. W sytuacji, gdyby taki przepis istniał, student uczelni posiadającej obostrzone wymagania ukończenia studiów, musiałby zaliczyć dodatkową liczbę zajęć, pomimo że spełnił ustawowe warunki.[5]
Podsumowując, punkty ECTS mają dwojakie zastosowanie. Z jednej strony pozwalają na określenie minimum wymagań przedstawionych w postaci punktów, z drugiej strony jest to uznawany w całej Europie system miary nakładów pracy wykonanej przez studentów. Mając na uwadze coraz większą popularność programów wymian studenckich (MOST, Erasmus+) uważam, że jest to racjonalnie przemyślana regulacja, która pozwala na poszerzanie horyzontów na innych uniwersytetach, bez obowiązku porzucania studiów na uczelni macierzystej.
[1] Ustawa z dnia 30 października 2017 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2017 r. poz. 2183 z późn. zm.).
[2] Regulamin Uniwersytetu w Białymstoku z dnia 29 kwietnia 2015 r. – Załącznik do Obwieszczenia nr 2/2017 Rektora Uniwersytetu w Białymstoku z dnia 6 czerwca 2017 r. w sprawie ogłoszenia tekstu jednolitego Regulaminu studiów Uniwersytetu w Białymstoku (opub. http://docs.uwb.edu.pl/pliki/2017-2-6.pdf) – dostęp dnia 13 stycznia 2017r.
